Nadwrażliwość zębów. Z czego się bierze?

Nadwrażliwość zębów, a dokładniej ich zębiny, to problem, który dotyczy wielu pacjentów. Powstające na skutek różnego typu bodźców termicznych, chemicznych lub mechanicznych reakcje bólowe, mogą być bardzo nieprzyjemne i znacznie utrudniać życie. W artykule opisujemy, jakie muszą być objawy, żeby można było zdiagnozować nadwrażliwość zębów, jakie mogą być przyczyny powstawania tego typu problemów oraz na czym polega ich leczenie.

Kiedy można mówić o nadwrażliwości zębów?

Nadwrażliwość zębów to krótkie, powstające na skutek bodźców termicznych, chemicznych lub mechanicznych incydenty bólowe. Czasami słabe, wręcz ledwo wyczuwalne, a czasami naprawdę silne. Najczęściej objawy nadwrażliwości zębiny odczuwa się na skutek spożywania zimnych lub ciepłych posiłków, lub podczas szczotkowania zębów. Zębina, czyli część zębów, która może być narażona na nadwrażliwość, to tkanka, która znajduje się tuż pod szkliwem i cementem zębowym. Tkanka ta bezpośrednio otacza nerwy. Jeżeli warstwa szkliwa robi się cieńsza i zapewnia mniejszą ochronę zębinie, znajdujące się w niej kanaliki zębowe zaczynają być bardziej narażone na pobudzenie w reakcji na określone bodźce, a jako że kanaliki łączą zewnętrzną część zębów z centrum nerwa, u niektórych osób może dochodzić do powstawania dolegliwości bólowych.

Jak tłumaczy nasz rozmówca, stomatolog z  Kliniki Stomatologicznej Viscardi w Tychach:  Nadwrażliwość może dotyczyć zarówno pojedynczych zębów, jak i całych grup zębowych. Powstające w reakcji na określone bodźce objawy są związane ze spowodowaniem przez nie utraty cementu korzeniowego i obnażenia kanalików zębinowych. Najczęściej reakcje bólowe pojawiają się w okolicach przyszyjkowych zębów, w miejscach zalegania resztek pokarm lub na nadmiernie startych powierzchniach zębów.

Dlaczego może dochodzić do nadwrażliwości zębów?

Określenie dokładnych przyczyn nadwrażliwości zębiny nie jest wcale takie proste, jakby się to mogło wydawać. Do powstawania takich problemów może dochodzić z różnych powodów. Najczęściej główną przyczyną problemów z nadwrażliwością są powstałe uszkodzenia mechaniczne szkliwa. Do takich sytuacji może dochodzić np. na skutek zbyt mocnego szczotkowania zębów lub używania szczoteczek o zbyt twardym włosiu. W wyniku zbyt silnego szczotkowania może po prostu dochodzić do starcia szkliwa i spowodowania w związku z tym odsłonięcia zębiny. Na powstanie nadwrażliwości zębiny mogą mieć wpływ także niektóre spożywane potrawy i pite napoje. Spożywanie zbyt dużych ilości posiadających dużą ilość fruktozy soków owocowych czy gazowanych lub bardzo słodkich napojów doprowadza nie tylko do znacznego obniżenia pH w jamie ustnej, ale również do demineralizacji i osłabienia szkliwa. Nadwrażliwość może być też spowodowana występowaniem niektórych chorób przyzębia (paradontozą) lub dużą ilością stresu, który sprawia, że zaczyna się, zupełnie nieświadomie, silnie zgrzytać zębami lub np. obgryzać długopis.

Leczenie nadwrażliwości zębów

W przypadku zauważenia u siebie pierwszych objawów nadwrażliwości zębiny większość pacjentów stara się jak najszybciej zgłosić ze swoim problemem do gabinetu stomatologicznego. Na pewno w trakcie wizyty pacjent otrzyma od dentysty doraźna pomoc w postaci np. wykonywanego co kilka dni lakierowania zębów, w celu zwiększenia ochrony zębiny. W przypadku stwierdzenia u pacjenta dużej utraty substancji twardej zęba wykonuje się jego odbudowę przy użyciu materiałów glassjonomerowych lub kompozytowych, natomiast w skrajnych przypadkach, przy bardzo rozwiniętych objawach, gdy inne metody nie przyniosły oczekiwanych rezultatów i cały czas pacjent musi borykać się z objawami nadwrażliwości, wykonuje się leczenie kanałowe zęba, które ma na celu usunięcie z kanałów unerwionej i ukrwionej miazgi i dzięki temu zlikwidowanie przyczyn bólu.

Bardzo często na początku leczenia nadwrażliwości zębów, pacjent otrzymuje zalecenia, w jaki sposób może sam zmniejszyć odczuwalne objawy. Dotyczą one unikania spożywania, mogących powodować powstawanie objawów kwaśnych potraw, m.in. owoców cytrusowych, picia słodkich i gazowanych napojów, a także samodzielne stosowanie, mających na celu zwalczenie nadwrażliwości specjalnych płukanek i żelów z aminofluorkami i azotanem potasu. Pomocne przy zwalczeniu objawów nadwrażliwości zębiny może być także stosowanie specjalnych past do zębów, których działanie powoduje zamknięcie kanalików zębowych. Wśród nich znajdują się przede wszystkim pasty do zębów zawierające wpływający na utrzymanie zakończeń nerwowych w stanie depolaryzacji chlorek potasu lub powodujący hamowanie przepływu płynu w kanalikach hydroksyapatyt.